Ο Στράτος Διονυσίου (Νιγρίτα, 8 Νοεμβρίου 1935 – Αθήνα, 11 Μαΐου 1990) ήταν Έλληνας λαϊκός τραγουδιστής, συνθέτης και τραγουδοποιός. Θεωρείται ως ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες λαϊκούς τραγουδιστές όλων των εποχών, με τεράστιες και διαχρονικές επιτυχίες.
Παιδιά του είναι οι τραγουδιστές Στέλιος Διονυσίου, Διαμαντής Διονυσίου και Άγγελος Διονυσίου.
Πρώιμα χρόνια
Ο Στράτος Διονυσίου γεννήθηκε στις 8 Νοεμβρίου του 1935 στη Νιγρίτα Σερρών. Ήταν γιος του Άγγελου και της Στάσας Διονυσίου, προσφύγων από το Αϊβαλί της Μικράς Ασίας.[1] Το 1947, μετακόμισε στην Επτάλοφο των Αμπελοκήπων Θεσσαλονίκης.[2] Έναν χρόνο αργότερα, ο πατέρας του απεβίωσε. Το 1955 παντρεύτηκε τον παιδικό του έρωτα, τη Γεωργία Λαβένη, με την οποία απέκτησαν τέσσερα παιδιά: τον Άγγελο, την Τασούλα, τον Στέλιο και τον Διαμαντή. Υπήρξε οπαδός του ΠΑΟΚ.[3][4]
Αρχικά τραγουδούσε αμισθί σε νυχτερινά κέντρα και αφού εργάστηκε ως μικροπωλητής και ράφτης, έκανε ντεμπούτο ως επαγγελματίας τραγουδιστής στο κέντρο «Φαρίντα» της Θεσσαλονίκης. Από τις πρώτες του εμφανίσεις το 1959, ο Διονυσίου τράβηξε το ενδιαφέρον κάποιων καλλιτεχνών, οι οποίοι τον προέτρεπαν να κατέβει στην Αθήνα για να κάνει σημαντικότερες συνεργασίες.
Καριέρα
Παρόλο που ο Διονυσίου είχε μεγάλες οικονομικές δυσκολίες, το 1959 μετακόμισε στην Αθήνα, μερικούς μήνες μετά την πρώτη του εμφάνιση στη Θεσσαλονίκη. Μέσα από εμφανίσεις στην οδό Σατωβριάνδου γνωρίστηκε με πολλούς τραγουδιστές, μεταξύ των οποίων η Καίτη Γκρέυ. Η Γκρέυ του πρότεινε να συνεργαστούν και ξεκίνησαν να εμφανίζονται στον Αστέρα της Κοκκινιάς. Την ίδια χρονιά, ο Διονυσίου γραμμοφώνησε δίσκο 45 στροφών με το τραγούδι «Δεν είμαι ένοχος» σε στίχους Χρήστου Κολοκοτρώνη και μουσική Σταύρου Χατζηδάκη.
Είχε ηχογραφήσει σε δίσκο το τραγούδι του Νίκου Μαύρου«Παράγκες και παλάτια» για την εταιρεία Odeon. Τρία χρόνια αργότερα υπέγραψε συμβόλαιο με την Columbia.
Τραγούδησε τη διασκευή του Μπάμπη Μπακάλη με τίτλο «Δεν με πόνεσε κανείς», εμπνευσμένη από το ινδικό τραγούδι «Duniya mein hum aaye hain» της Nargish. Άλλη διασκευή που τραγούδησε είναι αυτή του Μπάμπη Μπακάλη ονόματι «Της αγάπης μου το δίσκο», το «Ηλεκτρόφωνο» και το «Φύγε-Φύγε» σε μουσική Ατταλίδη και στίχους Κώστα Βίρβου. Έκανε επίσης διασκευές τα τραγούδια: «Αχάριστη» του Βασίλη Τσιτσάνη, «Το Παλιογέφυρο» και «Πριν το χάραμα», τραγούδια του Γιάννη Παπαϊωάννου, «Η Μπαμπέσα» του Γιώργου Μητσάκη και «Το Φτωχομπούζουκο» του Μανώλη Χιώτη.
Το 1967 άρχισε να συνεργάζεται με τον συνθέτη Άκη Πάνου. Ο Πάνου του έδωσε τραγούδια που έγιναν επιτυχίες, όπως: «Και τι δεν κάνω», «Γιατί καλέ γειτόνισσα», «Του κόσμου το περίγελο», «Άστη να φύγει», «Εγώ καλά σου τα ‘λεγα», «Στο σταθμό του Μονάχου», «Θα ρίξω ροδοζάχαρη», «Ήταν ψεύτικα», «Μια γυναίκα» και «Φέρτε το παιδί του χάρου».
Το μαγαζί ΣΟΥ-ΜΟΥ όπου εμφανιζόταν, ήταν δεύτερο όνομα, παρτενέρ της Ανθούλας Αλιφραγκή. Στο ίδιο μαγαζί τον άκουσε το 1969 ο Μίμης Πλέσσας και έπειτα από δύο μήνες έγραψε το θρυλικό ζεϊμπέκικο «Βρέχει φωτιά στη στράτα μου» σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου. Το τραγούδι γράφτηκε για την ταινία Ορατότης μηδέν (1970).
Έπειτα, ο Διονυσίου κυκλοφόρησε τα επιτυχημένα τραγούδια «Ο παλιατζής», «Μπαγλαμάδες και μπουζούκια», «Ένας αητός γκρεμίστηκε», «Αγάπη μου επικίνδυνη» και «Αφιλότιμη».
Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, συνεργάστηκε με τη Χαρούλα Αλεξίου, με τη Λιζέτα Νικολάου και τη Σόφη Παππά σε δεύτερες φωνές.
Το 1973 τραγούδησε το τραγούδι «Άιντε πού το πας και που το φέρνεις», σε μουσική Μίμη Πλέσσα, στην ταινία της Φίνος Φιλμ Ο φαντασμένος. Το ίδιο έτος φυλακίστηκε για οπλοκατοχή και χασίς που βρέθηκαν στο αυτοκίνητό του. Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι επρόκειτο για πλεκτάνη και σκευωρία ανταγωνιστών.[5] Αποφυλακίστηκε την άνοιξη του 1976. Σε αυτή τη στιγμή του συμπαραστάθηκε ιδιαίτερα ο συνάδελφος και φίλος Τόλης Βοσκόπουλος, ο οποίος το 1977 του έγραψε το τραγούδι «Αποκοιμήθηκα».
Συνεργάστηκε για 11 χρόνια με τον Γιάννη Πάριο, του οποίου τις φωνητικές ικανότητες αντιλήφθηκε. Το πρώτο τραγούδι του Πάριου που τραγούδησε ο Διονυσίου, ήταν το «Μινόρε Παράπονο», σε μουσική Θανάση Πολυκανδριώτη, που κυκλοφόρησε το 1976.
Από το 1980 μέχρι την άνοιξη τού 1989, ακολούθησε συνεργασία με τη Μαρίνα Βλαχάκη, ενώ το τελευταίο διάστημα στο πλευρό του ήταν η Κική Λουκά. Ο Διονυσίου είχε προγραμματίσει ξανά εμφανίσεις με τη Βλαχάκη σε Θεσσαλονίκη και Τουρκία.
Στη δεκαετία του 1980 έκανε τις επιτυχίες «Υποκρίνεσαι», «Τα πήρες όλα», «Και λέγε-λέγε», «Άκου βρε φίλε», «Μόνο οι ερωτευμένοι» ,«Ο λαός τραγούδι θέλει», «Ο Σαλονικιός», «Με σκότωσε γιατί την αγαπούσα», «Εγώ ο ξένος», «Ένα λεπτό περιπτερά», «Καλύτερα μαζί σου και τρελός», «Θυμήσου», «Της γυναίκας η καρδιά»,«Νομίζεις», «Ο ταξιτζής», «Και τότε μόνος» και άλλα. Παράλληλα συνεργάστηκε και με τους Τάκη Μουσαφίρη, Θανάση Πολυκανδριώτη, Γιάννη Πάριο, Αλέκο Χρυσοβέργη, Σπύρο Γιατρά, Τάκη Σούκα, Σπύρο Παπαβασιλείου, Χρήστο Νικολόπουλο και Λευτέρη Παπαδόπουλο.
Τα Χριστούγεννα του 1987 άνοιξε το νυχτερινό κέντρο με όνομα «Στράτος» στην οδό Φιλελλήνων.
Υποδοχή
Ο Στράτος Διονυσίου υπήρξε από τις στιβαρότερες και δυνατότερες φωνές μιας και επηρεασμένος μουσικά από τον ιεροψάλτη πατέρα του απέκτησε μια ένρινη βυζαντινή δωρικότητα. Ο Τάκης Μουσαφίρης τον θεωρούσε θεϊκό τραγουδιστή μιας και ηχογραφούσε δίσκο σε λίγες ώρες καθιστώντας τον ανεπανάληπτο και αφήνοντας του πάντες άναυδους. Ο Τάκης Σούκας έχει δηλώσει για τον Διονυσίου ότι «είναι ο μόνος τραγουδιστής που δεν έχασε ποτέ, ούτε για μια φορά στα τόσα χρόνια τον τόνο του!». Ο Γιάννης Πάριος έχει δηλώσει ότι με την φωνή του κούρδιζε συμφωνική ορχήστρα. Τη στιβαρότητα της φωνής του έχει μνημονεύσει και ο Λευτέρης Παπαδόπουλος.
Θάνατος
Ο τάφος του Διονυσίου στο Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών.
Ο Διονυσίου απεβίωσε στις 11 Μαΐου του 1990, σε ηλικία 55 ετών, από ρήξη ανευρύσματος κοιλιακής αορτής. Η κηδεία του έγινε στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών. Λίγες ώρες πριν αφήσει την τελευταία του πνοή, τραγουδούσε στο μαγαζί Στράτος, ενώ νωρίτερα, το ίδιο απόγευμα, ηχογράφησε 9 τραγούδια για τον δίσκο «Ποιος άλλος» που κυκλοφόρησε ένα μήνα μετά τον θάνατό του, κάνοντας ρεκόρ πωλήσεων. Σύμφωνα με τον στιχουργό Τάκη Μουσαφίρη, το τελευταίο τραγούδι που ηχογράφησε εκείνη την ημέρα ήταν το «Μη μ’ αφήνεις μόνο μου».
Από τα τέσσερα παιδιά του Στράτου, ο Άγγελος και ο Στέλιος Διονυσίου είναι επίσης τραγουδιστές. Η Τασούλα Διονυσίου απεβίωσε τον Απρίλιο του 2012 σε ηλικία 53 ετών, ενώ το τέταρτο παιδί, ο Διαμαντής Διονυσίου, ξεκίνησε την καλλιτεχνική του πορεία το χειμώνα του 2007 σε κέντρα της Αθήνας.
Αναγνώριση
Σήμερα, το όνομά του φέρουν οδοί στα Τρίκαλα, τη Λάρισα και τους Αμπελόκηπους Θεσσαλονίκης.
Δισκογραφία
1969 Στράτος Διονυσίου
1970 Μαζί με το Στράτο
1971 Στράτος Διονυσίου (3)
1972 4.5.3 Συμμετοχή 5 Τραγούδια
1972 Στράτος Διονυσίου 4
1973 Μπαγλαμάδες και μπουζούκια
1974 Νεώτερα κι ανώτερα Συμμετοχή 6 Τραγούδια
1974 Τα 12 του Στράτου
1974 Χρυσός Δίσκος Συμμετοχή 2 Τραγούδια
1975 Τραγουδά Άκη Πάνου
1976 Πάλι μαζί μας
1976 Πικρά κι ανθρώπινα
1977 14 Χρυσές Επιτυχίες
1977 Αν ξαναζούσα
1977 Αξέχαστα τραγούδια
1978 14 Χρυσές Επιτυχίες Νο 2
1978 Τα Ορθόδοξα 50.000 πωλήσεις (χρυσός δίσκος)
1979 Γυναίκες γυναίκες
1980 Υποκρίνεσαι 100.000 πωλήσεις (πλατινένιος δίσκος)
1981 Όλα είναι δανεικά 100.000 πωλήσεις (πλατινένιος δίσκος)
1981 Τα ωραία του Διονυσίου
1982 Αξέχαστες επιτυχίες
1982 Θυμήσου 50.000 πωλήσεις (χρυσός δίσκος)
1983 Αξέχαστες επιτυχίες 2
1983 Της γυναίκας η καρδιά 50.000 πωλήσεις (χρυσός δίσκος)
1984 Λαϊκά και πάσης Ελλάδος Συμμετοχή 5 Τραγούδια (50.000 πωλήσεις) (χρυσός δίσκος)
1984 Μόνο οι ερωτευμένοι 50.000 πωλήσεις (χρυσός δίσκος)
1985 Αυτά που τραγουδήσαμε
1985 Ο Σαλονικιός 100.000 πωλήσεις (πλατινένιος δίσκος)
1986 Για πάντα
1986 Ο ταξιτζής Συμμετοχή 5 Τραγούδια (50.000 πωλήσεις) (χρυσός δίσκος)
1987 Δυο δυο Συμμετοχή 7 Τραγούδια
1987 Κράτησε με Συμμετοχή 2 Τραγούδια
1987 Οι Μεγαλύτερες Επιτυχίες Του
1987 Ο λαός τραγούδι θέλει 50.000 πωλήσεις (χρυσός δίσκος)
1987 Ζωντανή Ηχογράφηση Συμμετοχή 2 Τραγούδια
1988 Εγώ ο ξένος 150.000 πωλήσεις (πλατινένιος δίσκος)
1989 Νομίζεις 100.000 πωλήσεις (πλατινένιος δίσκος)
1990 30 Χρόνια Επιτυχίες 2 Cd (200.000 πωλήσεις) (πλατινένιος δίσκος)
1990 Ποιός άλλος 130.000 πωλήσεις (πλατινένιος δίσκος)
Κυκλοφορίες μετά θάνατον
1990 Mega Souxe
1991 Η Ελλάδα Του Στέλιου και Του Στράτου
1991 Στα Ξενυχτάδικα Της Αγκαλιάς Σου (Συμμετοχή 2 Τραγούδια)
1991 Τα Λαϊκά
1991 Τραγούδια για τούς φίλους του
1993 Τα Ζεϊμπέκικα Του Γρηγόρη και Του Στράτου
1994 Από τους θησαυρούς των 45 στροφών
1994 Τα Ωραία του Διονυσίου
1995 Αξέχαστες Επιτυχίες Νο 2
1996 Τραγούδια από τις 45 στροφές 1
1996 Τα Σπάνια
1997 Αξέχαστα τραγούδια
1997 Τραγούδια από τις 45 στροφές 2
1997 Τα τραγούδια που αγαπήσαμε
1998 Αγάπης βάσανα
1998 Τραγούδια από τις 45 στροφές 3
2000 Άκου βρε φίλε
2000 Τραγούδια από τις 45 στροφές 4
2000 Οι Μεγαλύτερες Επιτυχίες Του
2000 Πρώτη Εκτέλεση (Συμμετοχή 3 Τραγούδια)
2001 Τραγούδια από τις 45 στροφές 5
2002 Οι Μεγαλύτερες Επιτυχίες Του Νο 2
2002 Τα Αυθεντικά (4 Cd)
2003 Βρέχει φωτιά στη στράτα μου (2 Cd)
2004 Τ΄αγκάθια της καρδιάς
2004 Της Νύχτας Το Μινόρε
2005 Ο Στεναγμός Μου
2005 Τα τραγούδια του Στράτου (2 Cd)
2006 14 Μεγάλα Τραγούδια
2006 14 Μεγάλα Τραγούδια Νο 2
2006 Για Πάντα Live Στην Αμερική (2 Cd)
2006 Ανθολογία – 1934-1990 (4 Cd)
2007 Ένας Δίσκος Η Ζωή Του (6 Cd)
2007 Τραγουδάει Μίμη Πλέσσα (2 Cd)
2007 Τραγουδάει Τάκη Σούκα (2 Cd)
2008 Βρέχει φωτιά στη στράτα μου (4 Cd)
2008 Χρυσή Δισκοθήκη
2009 Αφιέρωμα Στο Στράτο
2009 Live Ηχογραφήσεις (2 CD)
2009 Ντοκουμέντα
2009 Ο Λαός Τραγούδι Θέλει (6 CD)
2012 Ο Λαός Τραγούδι Θέλει Best of (4 CD)
